Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Fesleğen

Ocimum basilicum

Diğer İsimler Reyhan, Fesliyen, Peslan, Rahan, Reyhanotu ve Irıhan

Familya Ballıbabagiller ( Lamiaceae )

Sınıf İki çenekliler ( Magnoliopsida )

Bölüm Kapalı tohumlular ( Magnoliophyta )

Takım Lamiales

Kullanılan Kısım Taze çiçekli dallari ve tohumlarıdır.

Yetiştiği Bölgeler Akdeniz kıyısındaki ülkelerde ve ülkemizde Güney Anadolu bölgesinde

Etken Maddeler En önemli maddesi uçucu yağda bulunan estragol, linalol, cineol, pinen gibi maddelerdir.

Fesleğen
Yaşam Ortamı
yagmurlu gunesli bulutlu
En Fazla Uzama 20 - 60 cm
En Fazla Yayılma 10 - 100 cm
Nihai Süre Olgunlaşma 1 - 2 yıl

Hem taze, hem de kurutularak kullanılabilen fesleğenin popülerliği kendine has kokusundan gelir. Pişirilerek ya da çiğ yenilen yemeklerde lezzet arttırıcı olarak kullanılır. Kendisi pişirildiğinde tadını çabuk yitirdiği için, genellikle yiyeceklere son anda katılır.

Fesleğen 50 farklı türü vardır. Genelde ılıman bölgeleri tercih eden bu bitkinin anavatanı Hindistan’dır. Bu şifalı bitkinin yaprakları açık yeşilden koyu yeşile kadar çok farklı renkler alırlar. Sıcak ve kuru havaları sever. Çiçeklenme aşamasındayken yapraklar toplanıp kurutularak kurutulmuş olarak elde edilebilir.

Tıbbi Etkileri

Sindirim sisteminde olumlu etkileri vardır. Bağırsak gazlarını giderici, hazmı kolaylaştırıcı ve iştah açıcı etkileri vardır.

Ağızda çıkan yaralar veya pamukçuk  fesleğenden elde edilen ağız banyosu yoluyla tedavi edilebilir.

Migren, baş ağrıları tedavisinde takviye olarak kullanılabilir.  Epilepsi ve boğmaca rahatsızlıklarına karşı da kullanılabilir. Fesleğen bitkisinden; fesleğen çayı, fesleğen yağı, fesleğen sirkesi, fesleğen sabunu ve şampuanı üretilir.

Hindistan’da yapılan bir araştırmada; iki tip diyabeti olan 40 hastaya günde bir toz kurutulmuş fesleğen yaprağı verilmiş ve sonucunda da açlık ve tokluk kan şekerlerinin düştüğü görülmüştür.

Çayını taze yapraklardan ya da kurutulmuş yapraklarından hazırlayabilirsiniz. Yaprak kullanacaksanız 250 ml kaynamış suya 2 yemek kaşığı fesleğeni  atın. 3-4 dakika sonra süzüp içebilirsiniz.Tabi ki tatlandırmadan içmenizde fayda var.

Yan Etkileri

İçinde bulunan safrol, rutin, kafeik asit, triptofan ve quercetin gibi bileşenlerin hayvanların tüketiminde kanserojen etki yaratıp yaratmadığı konusunda araştırmalar devam etmektedir. Fazla tüketimi sonucu bazı zehirlenme vakalarına rastlanmıştır. Önlem olarak kanser hastalarının çayını içmesi ya da yemeklere ek olarak fesleğen tüketmesi tavsiye edilmez. Gebelik ve emzirme döneminde tüketmemeniz tavsiye edilir.

Özet

Yemeklerde çeşni ve baharat, bahçelerde süs bitkisi, sivrisinek kovucu olarak kullanılan fesleğen günümüzde gıda sektöründe çeşitli yemek soslarından salata soslarına, likör üretiminden sirkeye, kozmetik sektöründe ise parfüm, sabun ve şampuanlarda koku vermek için pek çok ticari ürünün imalatında kullanılmaktadır.

Kaynaklar »»