Diğer İsimler Zerdeçöp, Safran kökü, Sarıboya, Zerdeçav, Hint safranı
Familya Zencefilgiller ( Zingiberaceae )
Sınıf Bir çenekliler ( Monocots )
Bölüm Kapalı tohumlular ( Angiosperms )
Takım Zingiberales
Kullanılan Kısım Rizomları (Kök)
Yetiştiği Bölgeler Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş, Asya’nın tropik bölgeleri
Etken Maddeler Uçucu yağ (alfa ve beta tumeron, alfa ve gama atlanton, zinciberen vs.), kurkuminoid (kurkumin, demetoksi kurkumin, bidemetoksi kurkumin), nişasta (%30-40) başta olmak üzere çok fazla etkin madde içermektedir.
Zerdeçal yurdumuzda yetiştirilmez. Yaprakları sivri uçlu, çiçekleri sarı renktedir. Safranı andıran boyalı bir madde çıkarılır. Baharat olarak kullanılır. Kökleri ana ve yan köklerden oluşur, ana kök yumru şeklinde, yan kökler parmak kalınlığında, yer elması şeklinde, dışı kahverengimsi içi sarı veya kırmızımsı sarı renktedir.
Zerdeçal en etkin ve yaygın kullanılan antioksidanlardan biridir
Yapılan araştırmalarda kolon kanseri başta olmak üzere her türlü kanser hastalıklarına, diyabet ve enfeksiyon hastalıklarına çok iyi geldiği bilinmektedir. İçeriğindeki curcumin maddesinin kansere karşı koruma özelliği vardır ve tümör hücrelerinin çoğalmasını engelleyici özelligi olduğu bilinmetedir.
Özellikle kış aylarında grip ve soğık algınlığına karşı kullanılır. Verem tedavisinde ve sonrasında hızla iyileşme sağlar.Astım, bronşit ve sinüzit tedavisinde etkilidir.
Oral olarak kullanılan zerdeçal hazımsızlık, karın ağrısı, diyare, gaz problemleri, safra kesesi problemleri, mide şişkinliği, iştah kaybı gibi sindirim sistemi problemlerinde faydalıdır. Karaciğer için faydalıdır. Vücutta biriken zehirli maddeleri atar.
Zerdeçal, antienflamatuar özellikleri yardımıyla osteoarterit ve romatoid arterit sorunlarını giderebilir. Buna ek olarak, zerdeçalin antioksidan özelliği hücrelere zarar veren serbest radikalleri yok eder. Hafif eklem ağrılarına, romatizma ağrılarına ve iltihaplara iyi gelir, ağrıları giderebilir.
Vücudun bağışıklık sistemini uyaran yardımcı lipopolisakarit olarak bilinen bir madde içerir. Bu madde bakterilere, iltihap ve serbest radikallere karşı etklidir.. Eğer bir soğuk, öksürük veya grip sorununuz var ise ılık bir bardak süte bir çay kaşığı zerdeçal tozu karıştırın ve için. Bu kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
Zerdeçalı tavuk yemeklerine, pilavlarınıza, çorbalarınıza 1 tatlı kaşığı kadar ekleyebilirsiniz. Hem hoş bir tat verecektir hemde renk değişimi elde edeceksiniz. Keskin bir tadı olduğundan isteğinize göre zerdaçal miktarını ayarlayabilirsiniz.
Yoğurdun içerisine karşıtırlabilir. 4-5 yemek kaşığı yoğurt için 1 tatlı kaşığı yeterli olacaktır. Sütün içerisine karıştırabilir bağışıklık sisteminizi bu şekilde koruyabilirsiniz. Tabi ki tatlandırmak için bal kullanmanız yeterli olacaktır.
Çay olarak tüketilebilir.İnce kıyılmış zerdeçal kökü yada tozu 1 tatlı kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su eklenir.5-7 dk demlendikten sonra tüketilir.
Ülseratif Kolit: 89 yetişkin Japon ülseratif kolit hastasının katıldığı çok merkezli, çift körlü ve plasebo kontrollü bir klinik araştırmada, hastaların bir kısmına ülseratif kolit için kullanılan standart ilaçlar ve zerdeçal (günde 2 mg), diğer gruba ise ülseratif kolit için kullanılan standart ilaçlar ve plasebo verilmiştir. Çalışma 6 ay sürmüştür ve bu sürede yapılan gözlemlerde zerdeçal kullanan gruptaki 43 kişiden sadece 2 kişide hastalık tekrar ederken, plasebo kullanan 39 kişiden 8 kişide hastalık tekrar etmiştir. Kısacası zerdeçal kullanan gruptaki kişilerde hastalığın tekrarlama oranı belirgin olarak düşüş göstermiştir. Bunun yanı sıra zerdeçal medikal ilaçlara kıyasla hemen hemen hiç yan etkisi olmayan bir baharat olduğundan üstünlük göstermektedir.
Zerdeçalı hamile bayanların tüketmeleri önerilmez. Rahim uyarıcıdır. Doktorunuza danışmakda fayda vardır.
Safra taşı yada safra tıkanıklığı olan kişilerin kullanmasıda önerilmez.