Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Sarımsak

Allium sativum

Diğer İsimler Körmen, Gömülge,Garlic

Familya Soğangiller ( Alliaceae )

Sınıf Bir Çenekliler ( Liliopsida )

Bölüm Kapalı Tohumlular ( Magnoliophyta )

Takım Asparagales

Kullanılan Kısım Soğanı

Yetiştiği Bölgeler Anavatanı Orta Asya'dır.Türkiye’de sarımsak bitkisinin %14’ü Kastamonu’da yetişmektedir

Etken Maddeler Sarımsak başında % 84.09 su, %13.38 organik madde, %1.53 inorganik madde içerir. İçeriğinde ayrıca, 33 çeşit kükürt bileşiği, 17 çeşit aminoasit (bunlara vücut tarafından doğrudan sentezlenmeyip, gıdalarla alınması gereken aminoasitlerin tümü dahildir), germanyum, çinko, A, B1 ve C vitaminleri bulunmaktadır.

Sarımsak yüzyıllarca birçok kültürde sadece yemeklerde değil aynı zamanda ilaç yapımında kullanılmaktadır.

Sarımsağın yeşil kısımları 15 derece hava sıcaklığının üzerinde iyi bir gelişme gösterirken 25 derecenin üzerindeki sıcaklıklar gelişmeyi yavaşlatmaktadır. Diş halinde olduğu zamanlarda -10 dereceye kadar dayanabilen bir bitkidir. Bitki halindeyken ise ancak -3 ila -4 derece sıcaklığa karşı kendini koruyabilir. Eğer düşük ısı durumu devam eder ise bitki 0 derecenin altına hemen donar.

Sarımsak bitkisi uzun gün bitkileri arasındadır. Sarımsak bitkisinin diş verimini arttırmak için sulamanın hiç ya da yağışlara bağlı olarak çok az yapılması, sıcaklığın biraz yüksek olması ve bitkinin ihtiyacı kadar gübrelemenin yapılması yeterlidir.

Ülkemizde sıcaklığıyetiştirilmesi için elverişlidir bu yüzden üreticinin sadece dikkatli sulama yapması ve gübreleme işlemini takip etmesi sarımsakta verimi arttırmaya yetecektir.

Sarımsak verimi, toprak yapısı, bölgesel koşullar ve bakım koşullarına bağlı olarak değişim göstermektedir. Birim alandan elde edilen ortalama ürün yaklaşık olarak 700-1400 kilo gram olabilmektedir.

Ülkemizde sarımsak Kastamonu Taş Köprüde yetişmektedir.Türk mutfağında bir çok  yemeğin içerisinde kullanılır.Doğal antibiyotik olarak sıkça duymaktayız.

Mikroorganizmalar (antiviral, antifungal, antiprotozoon, antiparazitik ve antibakteriyal ) üzerine antibiyotik etkiye sahiptir. Özellikle mantarlara karşı çok etkilidir. Çiğ olarak veya yağı kullanılır.

Bir çok kanser türünün önlenmesini sağlamaktadır. Demansı  ve Alzheimer’ın önlenmesinde büyük rol oynar.

Antiseptik özelliği vardır.Crotonaldehy de sarımsaktaki değerli bir iç antiseptik görevi gören bakterisittir. grip, nezle, ses kısıklığı, astım rahatsızlıklarına iyi gelir. terleticidir, ateş düşürülmesine yardım eder.

Sarımsak bir çok kültürde afrodizyak olarak kullanılır, aynı zamanda yapılan araştırmalarda sperm sayısını arttırdığı  gözlenmiştir.Ayrıca kanın cinsel organlara akışını hızlandırıp sperm kalitesini de artırdığı saptanmıştır.(1)

Saçkıran (Alopesi Areata) Tedavisi ve Sarımsak

Saçkıran, saçlarda ve sakallarda bir anda başlayan ve çoğunlukla yuvarlak saçsız alanlar oluşturan bir saç dökülmesi hastalığıdır.Saçkıran hastalığın yediklerimizle hiçbir alakası yoktur.Hastalık stres ve üzüntü karşısında başlayabilir, fakat bütün bu sebep olguların tamamında yoktur.

Tedavisinde ise sarımsağın rolü büyüktür.Sarımsak kıl köklerini besler.Bu nedenle saçkıran olan bölgeye sarımsağı enine keserek sürmek o bölgede tekrar saç çıkmasını sağlayacaktır. İçeriğinden dolayı bölge yanacaktır. Ancak işleme devam etmeniz gerekmektedir.

Pişmiş sarımsak mı Çiğ sarımsak mı ?

En çok tartışılan konulardan biride sarımsağın çiğ mi yoksa pişmiş mi daha faydalı olduğu. Bu konu yapılan bazı araştırmalara göre; Sarımsaktaki organosülfür maddeler γ-glutamil sistein ve sistein sülfoksit olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Allin maddesi sistein sülfoksit’in yaklaşık %80’ini oluşturur. Çiğ bir sarımsak ezildiğinde, kıyıldığında ya da ağızda parçalandığında allinaz enzimi hücrelerden dışarı yayılır. Yayılan allinaz enzimi daha sonra sarımsaktaki sistein sülfoksit ile etkileşip kansere karşı koruyucu etki gösterdiği birçok çalışmalarca bilinen diğer sülfür bileşiklerini oluşturmaktadır.

Allinaz enzimi ısı ile görevini kaybedeceğinden sarımsağın sağlığa yararlı etkilerinin korunması için ezilip çiğ yenilmesi önerilir. Pişirmek kaçınılmaz olduğunda ise kaybı biraz olsun önlemek için ezilmiş sarımsağı en az 10 dakika kadar bekletip daha sonra pişirilmek üzere yemeğe eklenmesi önerilir. Bu ezme ve bekletme işlemi sayesinde sarımsaktaki allinaz enziminin yararlı maddeleri oluşturmasını sağlayan reaksiyonların gerçekleşmesi sağlanacaktır.(2)

Sarımsağın içindeki bir bileşik olan ‘dialil sülfit’in, bağırsak enfeksiyonlarının en yaygın nedenlerinden biri olan Campylobacter bakterisi ile mücadelede kullanılan iki popüler antibiyotikten 100 kat daha etkili olduğu gözlemlenmiştir.(3)