Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Yarpuz

Mentha pulegium L.

Diğer İsimler Filiskin, Narpuz, Pülüskün, Yabani nane

Familya Ballıbabagiller ( Lamiaceae )

Sınıf İki çenekliler ( Magnoliopsida )

Bölüm Kapalı tohumlular ( Magnoliophyta )

Takım Lamiales

Kullanılan Kısım Yaprakları

Yetiştiği Bölgeler Akdeniz bölgesi

Etken Maddeler Uçucu yağ (pulegon, pipire-ton), Menthol, Azulen , Puleson, Diosmin, Gulukozid, Ekşi saponin reçine, şekerler. Zehirlidir.

Eski çağlardan beri kullanılan ve zehirli olabilecek bitkilerdendir.

Yarpuz gövdesi ve yaprakları tüylüdür.Yaprakları kısa saplı olup, oval şekildedir.Yaprakları çiçeğinin hemen altında bulunur. Çiçekleri morumsu pembedir. Çiçek ve yaprakları gövdeye belli aralıklarla sıralanmıştır. Döktüğü minik tohumlarıyla çoğalır. Kuvvetli kokusu vardır. Bazı yerlerde pazarda nane yerine satılır.

Toplanıp kurutulması nanedeki gibidir.

Tıbbi Etkileri

Eski zamanlardan beri  beri soğuk algınlığı ve kadınlarda adet düzensizliklerini gidermek için kullanılır.

Sindirim sisteminde etkilidir. İştah açma özelliği vardır.  Hazmı kolaylaştırır. Vücudu rahatlatır. Gaz gidericidir. Ferahlık verir.

Yarpuzda bulunan uçucu yağlar sinirler ve kan dolaşımı üzerindeki olumlu ve uyarıcı etkisi ile anti romatizmal etki gösterir. Yanı sıra artrit hastalığına da ilaç olarak ideal bir kombinasyon oluşturur.

Safra kesesi rahatsızlıkları ve karaciğer, sarılık ve hepatit ve tümörler ile ilgili gazları tedavi etmek için kullanılır.

Kalp ile mideyi kuvvetlendirmede etkili olduğu bilinmektedir.

Yan Etkileri

Yarpuzdan elde edilen uçucu yağlar çok yoğun olup insan ve diğer hayvanlar için zehirlidir. Yenmesi bile küçük dozlarda olsa ölüme neden olabilir.  Çocuk düşürücü olduğundan kesinlikle gebelikte kaçınılmalıdır. Akciğer, solunum yolları ve karaciğere zarar verebileceğinden aromaterapide kullanılması önerilmemektedir. Yarpuz çayı beş gün fazla kullanılmamalıdır. Günde en fazla 3 bardak alınmalıdır. Yarpuz uçucu yağı çok zehirli olduğundan yutulmamalıdır.

18 yaş altındaki çocuklar ve emziren annelerin yarpuz çayı içmemeleri tavsiye edilmektedir.