Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Itır

Pelargonium

Diğer İsimler Sardunya, Gül damlası otu, Çobaniğnesi, Leylekgagası, Turnagagası

Familya Turnagagasıgiller ( Geraniaceae )

Sınıf İki çenekliler ( Eudicots )

Bölüm Kapalı Tohumlular ( Angiosperms )

Takım Geraniales

Kullanılan Kısım Tanen, uçucu eterik yağlar ve acı maddeler bulunur.

Yetiştiği Bölgeler Güney Afrika ve Ege ve Akdeniz Bölgesinde.

Etken Maddeler Şeker, tanen ve uçucu yağ vardır.

Itır
Yaşam Ortamı
yagmurlu gunesli bulutlu
En Fazla Uzama 0,1 - 0,50 mt
En Fazla Yayılma 0,1 - 0,50 mt
Nihai Süre Olgunlaşma 1 - 2 yıl

Güzel kokulun, türlü renkte çiçekleri bulunan bir sü bitkisidir.

Itır toprak seçmez, her çeşit toprakta yetiştirilebilir. Evlerde rahatlıkla yetiştirilebilir ama güneş ister. Güneş görmeden büyüyen ıtırın dalları ve yaprkaları sağlıksız, çirkin ve ince uzun olur.
Kışın çok soğuktan korumalısınız. Budama zamanı kış soğukları erken başlayan yerlerde çiçek açtıktan hemen sonra, diğer yerlerde ise ağustos ayıdır. Eğer hızlı büyüyorsa hem çiçekleri geçtiğinde, hem de ağustosta budanabilir.
Çoğaltmak için dallarını kırıp dikin. Suda bekletirseniz köklenmez. Toprağa dikildiğinde hızla köklenir. Biraz güneşli ve esintili bir yerde yüzde yüz köklenip büyür. Sadece çok fazla uç-körpe dalları tercih etmeyin. Çünkü bunların köklenmeyip çürüme ihtimali çoktur. Uzun bir dalı birkaç parçaya bölüp dikerseniz her parçasından ayrı bir ıtır bitkisi elde edebilirsiniz. Yeri çok soğuk olamamak şartyla yılın her zamanında köklenir.

Limon kokulu olanı (Pelargonium Cirosum) sivri sineklerin sevmediği bitkilerden olarak bilinir. Kokusu gül kokusunu andıran (Pelargonium Graveolens) ise Gül Daması otu olarak bilinir. Her iki türünde bir çok çeşidi vardır.

Itır yetiştirmek sardunyadan daha kolaydır. Çünkü hastalıklara karşı sardunyadan daha dayanıklıdır. Dallarından kırıp yeni fideler üretebilirsiniz.

Itır, gül, amber ve limon kokularının karışımı gibi kokar. İlk baharda soluk pembe çiçekler açar ama çiçeğinden öte yapraklarının güzel kokusu için yetiştirilir. Yaprakları hoş kokusu nedeniyle reçellerde ve sütlü tatlılarda vanilya yerine aroma olarak kullanılır. (1)

Itır’ın en bilindik faydası cilt hastalıkları üzerinde olan tedaviye yardımcı özelliğidir. Deri döküntüsü olan hastalarda ıtır çiçeği banyosu oldukça faydalıdır.Ayrıca losyonu yapılır ve losyonu da yaralarda, akne tedavisinde, egzamada kullanılmaktadır.

Itır İshali keserek, bağırsak sorunlarını gidermede yardımcıdır.Bağırsak parazitlerini düşürmeye yardımcı olur. Kandaki zararlı maddeleri yok eder. Sakinleştirici özelliği mevcuttur.

Itır çiceği çayı nasıl yapılır ?

5-10 gram miktarı kadar kurutulmuş olan ıtır çiçeği yaprağının üzerine 3 bardak kaynar su dökülerek yaklaşık 5-7  dakika bekleterek  günde 2-3 bardak  tüketebilirsiniz.

Uyarı: Hamileliğin ilk 3 ayında kullanmanız tavsiye edilmez.

Özet

Bitkinin kökleri hassastır. Soğuk sevmeyen sardunyaya bilhassa kış aylarında doğrudan çeşme suyu vermemeniz, bekletilmiş oda sıcaklığındaki suyu vermeniz tavsiye edilir.

Kaynaklar »»

1- Bahareli

2- Wikiwand

3- RHS