Tıbbı ve Aromatik Haberler

Dışa Bağımlılıktan Kurtaracak Proje SAN-TEZ Projesi

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyeleri hastalık ve susuzluğa dayanıklı ve verimi yüksek yerli patlıcan anacı geliştirdi.

Proje koordinatörü ve OMÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Balkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sebze üretiminde dünyanın birçok ülkesinde kalite ve verim artışı nedeniyle aşılı fide kullanımının yaygın hale geldiğini, kendilerinin de Türkiye’nin aşılı fide üretimindeki yerini alması için çalıştıklarını söyledi.

OMÜ ve Antalya’daki özel bir firma ile hazırladıkları SAN-TEZ Projesi kapsamında 8 yıl önce aşılı patlıcan fidesi geliştirmek için çalışmaya başladıklarını belirten Balkaya,Türkiye’de sebze tarımında aşılı fide sektörü çok hızlı gelişme göstermesine karşın yeterli sayı ve düzeyde anaç ıslah programı bulunmadığına dikkati çekti.

Türkiye’nin ticari olarak aşılı fide üretimine 1998 yılında domates yetiştiriciliği ile başladığını, ardından karpuz üretimi ile devam ettiğini bildiren Balkaya, “2015 yılında üretilen aşılı sebze fidelerinin sayısı 150 milyonun üzerindedir. Karpuz ve domates, aşılı fide üretiminde ilk sıralarda yer almaktadır. 10 milyon aşılı fide üretimi ile aşılı patlıcan yer almaktadır ancak patlıcan üretimimiz çok yetersiz ve istenilen düzeyde değildir.” dedi.

Aşılı fide üretiminde kullanılan köklerin tamamının yurt dışından ithal edildiğinin altını çizen Balkaya, Türkiye’nin sebze anaçları için milyonlarca dolar döviz ödediğini ifade etti.

Patlıcan anaçları konusunda Türkiye’nin dışa bağımlığını bitirmek için uzun soluklu çalışma yürüttüklerini dile getiren Balkaya, şöyle devam etti:

“OMÜ’den Doç. Dr. İsmail Erper, Yrd. Doç. Dr. Dilek Kandemir, araştırma görevlisi Şeyma Sarıbaş ve yüksek ziraat mühendisi Ahmet Seçim ile 8 yıl patlıcan anaçları üzerinde çalışma yaptık.Geliştirdiğimiz patlıcan anaçlarını farklı türlerdeki patlıcanlarla aşıladık. Hem Antalya’da hem de Samsun’da üniversitemizin araştırma ve geliştirme sahasında çalışmalarımızı yürüttük. Patlıcanların verim ve kaliteleri üzerinde denemeler gerçekleştirdik. Anaç performansını etkileyen kök yapısı, su ve bitki besin maddesi alımı, hastalıklara karşı dayanıklılığının artırılması, kök gelişim kabiliyetinin üstün olması gibi özellikleri geliştirdik. Elde ettiğimiz başarı beklediğimizin çok üzerinde oldu. Üniversite sanayi işbirliği kapsamında geliştirdiğimiz patlıcan anaçları üreticilerimizin yüzünü güldürecek, gelecekte de ülkemizi dışa bağımlılıktan kurtaracak.”

Balkaya, önemli bir çalışmaya imza attıklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Çalışmamız kapsamında 8 çeşit nitelikli patlıcan anacı geliştirmeyi başardık. Ülkemiz artık aşılı patlıcan fidelerini dışarıdan almayacak. Geliştirdiğimiz patlıcan anaçları, toprak kökenli hastalıklara, tuzluluğa, kuraklığa karşı çok dayanıklı. Ayrıca yüksek verim artışına ve kaliteye sahip. Bu özelikleri nedeniyle de çevreci. Çünkü dayanıklılığından ötürü gübre ve ilaçlama yapılarak çevresel kirleticilerin önüne geçilmiş oluyor. Bu çalışmamız ile Türkiye’nin ilk yerli patlıcan anacını geliştirmiş olduk. Gelecek yıl geliştirdiğimiz patlıcan anaçları için tescil işlemleri başlatacağız.2017 yılının mayıs ayında üretim izni ve standart tohumluk kaydına alınması için müracaatımızı yapacağız.”