Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Kakule

Elettaria cardamomum

Diğer İsimler Hemame, Seylan kakulesi, Malabar

Familya Zencefilgiller ( Zingiberaceae )

Sınıf Bir çenekliler ( Liliopsida )

Bölüm Kapalı tohumlular ( Magnoliophyta )

Takım Zingiberales

Kullanılan Kısım Tohumları

Yetiştiği Bölgeler Batı ve Güney Hindistan, Güneydoğu Asya’nın sıcak bölgelerinde.Özellikle Güney Hindistan’ın bataklık ormanlarında yabânî olarak yetişir.

Etken Maddeler Tohumların uçucu yağ içeriği depolama koşullarına bağlıdır, fakat en fazla % 8'e çıkar. Yağda % 45 α-terpineol, % 27 mirsen, % 8 limonen, % 6 menton, % 3 β-fellandren, % 2 1,8-sineol, % 2 sabinen ve % 2 heptan bulunur. (Bitki kimyası, 26, 207, 1987) Başka kaynaklar 1,8-sineol (% 20 - 50), α-terpenilasetat (% 30), sabinen, limonen (% 2 - 14) ve borneol.

Yemeklerde, tatlılarda, çay ve kahvelerde aroma vermesi için kullanılır.

Kakule Arapça ve Farsça “Hêl” olarak bilinen Kakule, ingilizcede “cardamom” olarak bilinmekte olup, çaya farklı bir aroma katmaktadır. Bergamotu andıran özel kokusundan dolayı ayrıca Kakule aromalı çaylar üretilir ki adları “Cardamom Tea” olarak geçer.

Kakule, dünyadaki en pahalı üçüncü baharattır. (safran ve vanilyadan sonra) Yüksek fiyatlı olmasının sebebi hoş kokulu baharat olmasından ileri gelmektedir. Sri Lanka , Hindistan ve İran mutfaklarında sayısız uygulaması bulunmasına rağmen dünyadaki üretimin % 60′ ı Arap (Güney Batı Asya, Kuzey Afrika) ülkelerine ihraç edilir ve büyük bir kısmı kahve hazırlanması için kullanılır.

Kakule ile aromalandırmış kahveler, Arap konukseverliğinin bir sembolüdür, kahve tozuna taze öğütülmüş kakule tohumları karıştırılarak kolayca hazırlanabilir; alternatif olarak, birkaç tohum kesesi sıcak kahveye batırılabilir. Bazı bedeviler (Arap göçebeleri) ağzında birkaç kakule tohumu bulunan kahve kaplarına sahiptir; kahve, baharatla sadece bardağa boşaltılırken temas eder.

Habeşistan’da, kahve hazırlanması önemli bir rol oynar ve önemli ritualler (kahve seremonisi) içerir. Kahve çekirdekleri kullanılmadan önce genelde baharatlarla (karanfil, kakule) birlikte kavrulur. Soğuduktan sonra öğütülür ve kahve hazırlanır. Servis sırasında aroma veren başka şeylerde eklenebilir, örneğin taze sedef otu yaprakları.

Arap ülkelerinde, kakulenin tamamı kahve için kullanılmıyor günümüzde, yemeklerde de kullanılıyor. Arap yarımadasının güzel kokulu karışımı baharat , Yemen’in zhoug sosunda olduğu gibi kakule içerir.

Araplar aynı zamanda, kakuleyi, Hint biriyanis gibi çok çeşitli baharatlar içeren, et ve pirinç yemeklerinde de (örn, kabsah) severler.Ayrıca, Arap nüfusun baskın olduğu Kuzey Afrika ve Batı Afrika’da popüler bir baharattır. Kakule Faslı karışım ras el hanout veya ünlü Habeşistan baharatı berebere de bulunur.

Kakule Avrupada,bilinmemektedir, fakat bazı kurabiye tariflerinde bulunmaktadır. (örneğin, Alman Lebkuchen). Bununla birlikte, kakulenin, kurabiyeler ve tatlılar dışında hamur işlerinde ve sosislerde kullanıldığı İskandinav ülkeleri dışında kullanımı sınırlıdır.

Moğul mutfağında (Kuzey Hindistan), kakule, biriyanis denilen lezzetli pirinç yemeklerinde bolca kullanılır, aynı zamanda bu bölgedeki bazı yumuşak et yemeklerinde de bulunur.

Sri Lanka’da, tohum keseleri tarçınla birlikte, kızartılmış et ve tavuk körisine eklenir. Kakule ile aroma verilmiş tatlılar, Hindistan yarı kıtasının her tarafında bulunur.

Tohumlar öğütüldüklerinde aromalarını hızla kaybederler; bütün tohumlar dahi, bir yıl içinde uçucu yağlarının % 40’ını kaybederler. Dolayısıyla, yalnız bütün tohum keseleri satın alınmalı; kullanmadan önce, tohum keseleri kırılmalı. Yeşil tohum keselerinin kokusu, sarı veya beyaz, rengi açılmış olanlara göre daha üstündür.

Faydaları

Kakule tohumlari reçine, nişasta ve uçucu yağlar taşır. Hoş lezzeti ve kokusundan dolayı baharat olarak kullanılır. Ayrıca iştah açıcı, midevî ve gaz söktürücü etkilere sahiptir.

Psikolojik durumlarla baş etmede yardımcı olur. Özellikle kaygı, depresyon, panik atak ve stres gibi rahatsızlıklar için gece yatmadan önce bir bardak kakule çayı içilmesinde fayda var. Kakule tohumunun içerisinde bulunan anti-inflamatuar bağışıklığı güçlendirerek kanser hücrelerini azaltır.

Antimikrobiyal özelliği sayesinde vücuttaki iltihapları temizler. Kas ve kemiklerdeki ödemin yaşanma ihtimalini azaltır. Mevsim geçişlerinde ortaya çıkan üst solunum yolu hastalıklarına bağlı oluşan boğaz iltihaplanmalarına da fayda sağlar.

Akciğerlerde oldukça faydalıdır. Bronşit tedavisinde destekleyici tedavi olarak kullanabilirsiniz. Aynı zamanda soğuk algınlığı tedavisinde de destekleyici olarak kullanılabilmektedir.