Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Tatlı Patates

Ipomoea batatas

Diğer İsimler Tatlı patates, Hatay patatesi, kırmızı patates,şeker patatesi, tatlı kök, tatlı patates

Familya Patatesgiller ( Convolvulaceae )

Sınıf İki çenekliler ( Eudicots )

Bölüm Kapalı tohumlular ( Angiosperms )

Takım Solanales

Kullanılan Kısım Kök, yaprak,gövde

Yetiştiği Bölgeler Güney Şili, Arjantin, Uruguay, ABD, Asya

Etken Maddeler Karotenoidler, C vitamini, lif, potasyum, antioksidanlar.

Tatlı Patates
Yaşam Ortamı
yagmurlu gunesli bulutlu
En Fazla Uzama 0,1 - 0,7 cm
En Fazla Yayılma 30 - 60 cm
Nihai Süre Olgunlaşma 90 - 120 gün

Tatlı patates, besleyici değeri yüksek, tatlı ve nişasta içeriği olan bir kök sebzesidir.

Tatlı patates bitkisi, genellikle ılıman iklimlerde başarılı bir şekilde yetiştirilebilir. Sıcak yazlar ve ılıman kışlar tatlı patatesin büyümesi için uygun koşullardır. Bitkinin optimum büyüme sıcaklığı 24-29°C arasındadır. Aşırı soğuklardan, don olaylarından ve don riski olan bölgelerden kaçınılmalıdır. Tatlı patates bitkisi, güneşli bölgelerde daha iyi gelişme gösterir ve dolayısıyla tam güneş alan yerleri tercih eder.

Toprak istekleri açısından tatlı patates, iyi drene olan, hafif ve kumlu toprakları tercih eder. İyi hava geçirgenliği olan topraklar, köklerin gelişimine yardımcı olur. Ayrıca, toprak pH değeri 5,8 ile 6,2 arasında olmalıdır. Tatlı patatesin besin ihtiyacını karşılamak için toprağa organik madde eklenmesi önerilir.

Tatlı patates bitkisinin nihai olgunlaşma süresi, çeşitlere ve yetiştirme koşullarına bağlı olarak değişebilir. Genellikle toprakta 90 ila 120 gün arasında büyüme ve gelişme süreci sonunda tatlı patates bitkisi hasat edilebilir. Bitki, olgunlaşma sürecinde köklerini ve yumrularını geliştirir. Hasat zamanı, bitkinin yaprakları sararmaya başladığında ve bitki üzerindeki yumruların tamamen olgunlaştığı zaman olarak belirlenebilir. Tam olgunlaşmış tatlı patatesler, genellikle hasat edildikten sonra bir süre iyileşme (curing) sürecinden geçirilir, bu da onların lezzetini ve depolama özelliklerini iyileştirir. Dolayısıyla, tatlı patates bitkisinin nihai olgunlaşma süresi, hasat için en uygun zamanı belirlemek için dikkate alınmalıdır.

Kök sebzeler arasında önemli bir yere sahip olan bir bitkidir. Bilimsel adı Ipomoea batatas olan tatlı patates, hem besleyici özellikleri hem de lezzetli tadıyla popülerlik kazanmıştır. Genellikle turuncu renkte olan etli kökleriyle dikkat çeken tatlı patates, sağlık açısından birçok fayda sunar.

Tatlı patates, zengin bir besin profiline sahiptir. İçeriğinde yüksek miktarda beta-karoten bulunur, bu da vücutta A vitamini olarak kullanılır. Aynı zamanda C vitamini, potasyum, demir ve lif gibi önemli mineralleri ve vitaminleri içerir. Bu besin öğeleri, bağışıklık sisteminin güçlenmesine, göz sağlığının desteklenmesine ve hücrelerin korunmasına yardımcı olur.

Düşük glisemik indeksi, kan şekerinin daha stabil bir şekilde kontrol edilmesine yardımcı olur. Bu nedenle, diyabetik bireylerin de tercih ettiği bir sebzedir. Ayrıca, içerdiği lif sayesinde sindirim sistemi sağlığını destekler, tokluk hissi sağlar ve kilo kontrolüne yardımcı olur.

Çeşitli pişirme yöntemleri bulunur. Fırında kızartma, haşlama, buğulama veya püre haline getirme gibi farklı şekillerde hazırlanabilir. Ayrıca, tatlı patates çipsi, kek, muffin veya tatlı tariflerinde de kullanılabilir. Çeşitli baharatlarla veya tatlı soslarla lezzetlendirilebilir ve farklı yemeklerde kullanılabilir.

Sağlık açısından birçok fayda sunmasının yanı sıra, lezzetli ve çok yönlü bir kök sebzedir. Yemeklerde veya tatlılarda kullanılarak çeşitlilik ve besleyici değer katmaktadır. Eğer sağlıklı ve lezzetli bir sebze arayışındaysanız, tatlı patatesi sofranızda deneyebilirsiniz.

Türkiye’de tatlı patates üretimi, özellikle son yıllarda artış gösteren bir tarım faaliyetidir. Özellikle Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetişme koşullarının uygun olması nedeniyle tatlı patates üretimi yaygındır. Tarım yapılan bazı iller arasında Antalya, Muğla, Aydın, Mersin, Adana, Gaziantep ve Hatay öne çıkar.

Tatlı patatesin Türkiye’deki üretimi genellikle seralarda veya açık tarlalarda gerçekleştirilir. İklim şartlarına uygun olan bölgelerde, uygun toprak hazırlığı ve uygun sulama yöntemleriyle başarılı bir şekilde yetiştirilebilir. Üretim miktarı her yıl değişmekle birlikte, Türkiye’de tatlı patates üretimi artış gösteren bir trende sahiptir.

Tatlı patatesin Türkiye’deki üretimi, hem taze tüketim için hem de endüstriyel kullanım için yapılmaktadır. Hem yerel tüketim hem de ihracat potansiyeli göz önüne alındığında, tatlı patatesin üretimi ve pazarlaması Türkiye’deki tarım sektörü için önemli bir potansiyele sahiptir.

Tatlı patatesin üretimi, yerel çiftçilerin gelir kaynağı olmasının yanı sıra sağladığı sağlık faydaları ve çeşitli kullanım alanlarıyla da popülerliğini artırmaktadır. Tarım sektöründe tatlı patates üretimiyle ilgilenen çiftçiler, uygun yetiştirme tekniklerini kullanarak verimli bir üretim gerçekleştirebilir ve tatlı patatesin Türkiye’deki popülaritesinden faydalanabilir.

Özet

Tatlı patateste farklı tüketim yöntemleri bulunmaktadır. Genellikle pişirilerek veya haşlanarak tüketilir. Fırında kızartma, püre haline getirme veya çorbalarda kullanma gibi çeşitli şekillerde de hazırlanabilir. Ayrıca tatlı patates çipsi, kek, muffin veya tatlı tariflerinde de kullanılabilir. Tüketim şekli kişisel tercihlere bağlı olarak değişebilir.

Kaynaklar »»

Farmasötik botanik, Prof. Dr. Asuman Baytop.

www.cc.columbia.edu/cu/cup/
aquiya.skr.jp/zukan/Ipomoea_batatas_DarkBrown.jpg

http://pics.davesgarden.com/pics/htop_1106868623_542.jpg

http://www.mekarn.org/proprf/sweet%20potato.jpg
http://www.agaclar.org/agac.asp?id=315

  • USDA National Nutrient Database
  • Harvard T.H. Chan School of Public Health: Sweet Potatoes
  • Medical News Today: What are the health benefits of sweet potatoes?