Tıbbı ve Aromatik Bitkiler

Güvem Eriği

Prunus spinosa

Diğer İsimler Can eriği, Çakal eriği, Frenk eriği, Kara erik, Kestane eriği, Kırmızı erik, Siyah erik, Tatlı erik, Üzüm Eriği, Dikenli erik

Familya Rosaceae ( Gülgiller )

Sınıf İki Çenekliler ( Magnoliopsida )

Bölüm Kapalı tohumlular ( Magnoliophyta )

Takım Rosales

Kullanılan Kısım Meyveler, Yapraklar, Çiçekler, Kökler

Yetiştiği Bölgeler Karadeniz, Marmara, İç Anadolu ve Ege bölgelerinde görülür.

Etken Maddeler Flavonoidler, Fenolik asitler, Antosiyanin, Tanenler, Vitamin C vit, Potasyum, Lif

Güvem eriği, en eski kullanımı, MÖ 6000 yılına kadar uzanmaktadır. Antik Yunan ve Roma'da şifalı bir bitki olarak kullanılmıştır. İshal, kabızlık, mide ağrısı, ateş, soğuk algınlığı, grip ve böbrek taşı gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Günümüzde de şifalı bir bitki olarak kullanılmaktadır.

Güvem eriği, Çakal eriği yada yabani kara erik olarak da bilinir. Bilimsel adı Prunus Spinosa’dır ve İngilizce’de Blackthorn (karadiken) olarak bilinir. Avrupa’dan Kuzey Afrikaya kadar yetişir.  Ülkemizde doğal ortamda yetişen bir meyvedir. Özellikle Trakya’da bilinen ve tüketilen bir meyvedir. Nisan ayı gibi çiçek vermeye başlar ve son baharda meyveler olgunlaşmaya başlar. Toplarken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:

* Olgunlaştığında toplanır.
* Dikenli bir ağaçtır, bu nedenle eldiven giyilmelidir.
* Toplanır toplanmaz yıkanmalıdır.
* Buzdolabında saklanabilir.

Güvem Eriği Nasıl Kullanılır?

Güvem Eriğinin meyvesi, çiçekleri ve yaprakları çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Çakal eriği çiçeği çayının, kan temizleyici, yağ eritici, kramp çözücü, terletici etki gösterdiği kaynaklarda geçmektedir. Meyveleri ise çiğ olarak yenebildiği gibi marmelat, jole, likör, ekstre ve reçel olarak tüketilebilir.

Güvem meyvesi, binlerce yıldır kadim topluluklar tarafından bilinen bir meyvedir. Yaprakları, ağacın kabukları, meyvesi ve çiçekleri bazı amaçlar için kullanılmıştır. Ağaç kabukları eski zamanlarda mürekkep yapımında kullanılmıştır. Ham meyvelerinden elde edilen su ile çamaşırları temizlemek mümkündür. Dallarından ise çok dayanıklı baston yapılmaktadır.

Güvem Eriğinin Faydaları Nelerdir?

Kansere karşı etkili olduğu düşünülen birçok bileşen içerir. Bu bileşenler arasında:

*Flavonoidler: Güvem eriği, flavonoidler bakımından zengindir. Flavonoidler, güçlü antioksidanlardır ve hücre hasarını önleyebilirler. Bu, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir.

*Antosiyanin: Güvem eriği, antosiyanin bakımından da zengindir. Antosiyanin, flavonoidlerin bir türüdür ve güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Bu, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir.

*Tanenler: Güvem eriği, tanenler bakımından da zengindir. Tanenler, ishal ve kabızlığa karşı etkilidirler. Ayrıca, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı olabilirler.

Kansere karşı etkili olduğu düşünülen birçok bileşen içerir. Ancak, güvem eriğinin kanser tedavisinde kullanılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Çok yönlü özellikleri olan bir meyvedir. Damar büzücü özelliklerinin bulunması nedeniyle hemoroid soruna karşı oldukça etki göstermektedir. Antioksidanlar bakımından zengindir. Terletici, ateş düşürücü, laksatif etkisi olan mide ve sindirim sistemine faydalı bir meyvedir. Ayrıca diüretik özelliği de vardır. Güvem meyvesi, kanı temizlemekte ve karaciğere oldukça fayda sağlamaktadır.

Çakal eriğinin faydaları arasında şeker hastalarına oldukça iyi gelmesi sayılabilir. Kan şekerini dengeleyici özellikleri vardır. Böbrek taşlarının önlenmesinde ve spazmların giderilmesinde etki gösteren bir meyvedir. Ağızda oluşan yaralara ve boğaz ağrısına karşı faydalıdır. Balgam söktürücü özelliği nedeniyle solunum sistemi için de çok faydalıdır.

Cilt sıkılaştırıcı özelliği olan olgunlaşmış çakal eriği yüze suyu cilde sürüldüğünde cilt gözeneklerini küçültücü etkisi bulunmaktadır. Sivilce problemlerine karşı da oldukça etkilidir. Çakal eriği sivilce sorunu için kullanımı meyvesinin tüketilmesi ve olgun meyvelerinin suyunun bir pamukla temizlenmiş bir cilde uygulanması şeklindedir.

Çakal eriği sakinleştirici özelliği olan bir meyvedir. Özellikle bayanların menopoz dönemlerinde karşılaştıkları bazı sorunlara da iyi gelebilmektedir. Ancak hamilelik dönemlerinde tüketilmesi tavsiye edilmez.

Ödem atıcı bir meyvedir. Bu yönüyle en güçlü meyveler arasındadır. Vücutta biriken fazla sıvıyı dışarı atar. Diüretik özelliği yanında müshilaj etkisi gösterdiğinden bağırsakların temizlenmesine ciddi anlamda katkıda bulunur.

Deride oluşan döküntülere iyi gelmektedir.

Hangi Durumlarda Kullanılamaz

Birçok insan için güvenlidir. Ancak, bazı durumlarda, güvem eriğinin kullanılması sakıncalı olabilir. Bu durumlardan bazıları şunlardır:

* Hamilelik ve emzirme: Hamile ve emziren kadınlar için güvenli değildir. Bebekte yan etkilere neden olabilir.
* Kan inceltici ilaçlar: Kan inceltici ilaçlar ile etkileşime girebilir. Bu, kanama riskini artırabilir.
* Böbrek hastalığı: Böbrek hastalığı olan kişiler için güvenli değildir. Böbreklere zarar verebilir.
* Karaciğer hastalığı: Karaciğer hastalığı olan kişiler için güvenli değildir. Karaciğerlere zarar verebilir.
* Diyabet: Kan şekerini düşürebilir. Bu nedenle, diyabet ilacı kullanan kişiler, kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
*Alerji: Güvem eriği, alerjiye neden olabilir. Güvem eriği yedikten sonra, kaşıntı, kızarıklık, şişlik gibi alerjik reaksiyonlar görülürse, güvem eriği kullanımı durdurulmalıdır.

Güvem eriği, güvenli bir bitkidir. Ancak, bazı durumlarda, güvem eriğinin kullanılması sakıncalı olabilir. Güvem eriği kullanmadan önce, doktorunuza danışmanız önerilir.